Sklapanje braka u inostranstvu
- Ovaj stručni tekst se odnosi na propise koji važe na dan njegovog objavljivanja. Svi izneti stavovi su stručni stavovi, odnosno shvatanja autora teksta, koja se baziraju na tumačenju pozitivnopravnih normi, i ne predstavljaju obavezujuće instrukcije.
- Ulaskom u DEMO verziju pravne baze Paragraf Lex, možete BESPLATNO pristupiti SVIM propisima Srbije i time možete utvrditi ažurnost ovog teksta.
Za razliku od posetilaca vebsajta koji mogu bez naknade pročitati odabrane stručne tekstove koji se odnose na pozitivne propise na dan objavljivanja teksta, pretplatnici na pravnu bazu Paragraf Lex, u bazi uvek imaju dostupne tekstove koji se odnose na prethodne, nevažeće verzije propisa kao i nove komentare i druge dokumente koji se odnose na važeće propise. Isključivo pretplatnici na pravnu bazu uvek imaju pristup i ažurnim dokumentima. Baza se ažurira na dnevnom nivou.
Autor: Redakcija
Objavljeno: 16.01.2018.
Državljani Srbije mogu da zaključe brak u inostranstvu ukoliko ispunjavanju uslove zemlje u kojoj nameravaju da sklope brak.
Po zaključenju braka u inostranstvu, domaći državljani moraju sprovesti priznanje kako bi isti proizvodio pravno dejstvo u Srbiji.
Državljani Srbije mogu da zaključe brak u inostranstvu, u skladu sa propisanim formalnim i materijalnim uslovima zemlje zaključenja braka.
Formalni uslovi braka se odnose na formu braka odnosno da li pravo mesta zaključenja braka kao pravno obavezujuću formu predviđa crkveni ili građanski brak ili oba podjednako.
Kao posebna vrsta forme braka se javlja diplomatsko-konzularni brak, koji se zaključuje u diplomatsko-konzularnom predstavništvu Srbije u inostranstvu. Kumulativno moraju biti ispunjeni sledeći uslovi:
- da je diplomatsko konzularno predstavništvo ovlašćeno da obavlja poslove zaključivanja brakova od strane funkcionera koji rukovodi Ministarstvom spoljnih poslova Srbije;
- da se država u kojoj se zaključuje brak ne protivi da strana diplomatsko-konzularna predstavništva na njenoj teritoriji obavljaju poslove zaključenja braka. Odobrenje za zaključenje ove forme braka će postojati ako postoji međunarodni ugovor između Srbije i države prijema;
- da brak zaključuju dva srpska državljanina. Brak se može zaključiti između državljanina Srbije i državljanina druge zemlje, a ne zemlje prijema samo ako postoji zaključen međunarodni ugovor. Do sada postoje dva ugovora i to sa: Norveškom i Šri Lankom. To znači da će državljani Srbije moći da zaključe brak u diplomatsko-konzularnom predstavništvu Srbije u Norveškoj ili Šri Lanci, samo sa državljaninom neke druge države, a ne Norveške ili Šri Lanke.
Materijalni uslovi braka se odnose na ispunjenost određenih uslova kako bi došlo do zaključenja punovažnog braka (npr. postojanje ranijeg braka, uzrast, srodstvo, nesposobnost za rasuđivanje itd.)
Ocena ispunjenosti materijalnih uslova za zaključenje braka u stranoj državi se razlikuje od države do države i zavisi od kolizionih normi, koje su sadržane u zakonu koji reguliše međunarodno privatno pravo. Kolizione norme mogu upućivati na primenu prava mesta zaključenja braka ili kumulativnu primenu zakona državljanstva budućih bračnih partnera. U poslednjem slučaju kada dvoje srpskih državljana zaključuju brak, strani organ će ceniti ispunjenost uslova sadržanih u članovima 17. do 24. Porodičnog zakona (bračnost, nesposobnost za rasuđivanje, krvno srodstvo, adoptivno srodstvo, tazbinsko srodstvo, starateljstvo, maloletstvo i slobodna volja). Ukoliko brak zaključuju srpski državljanin i strani državljanin, strani organ će ceniti da li srpski državljanin ispunjava materijalne uslove za zaključenje braka u skladu sa Porodičnim zakonom Srbije i da li strani državljanin ispunjava materijalne uslove za zaključenje braka u skladu sa pravom njegove države državljanstva.
Koja su dokumenta potrebna prilikom zaključenja braka u inostranstvu?
Svaka država propisuje koja su dokumenta potrebna prilikom zaključenja braka (npr. izvod iz matične knjige rođenih, izvod iz matične knjige venčanih, izvod iz državljanstva, certificate de coutume) i ista moraju biti legalizovana i prevedena na zvanični jezik države u kojoj se koriste.
Kada je u pitanju legalizacija dokumenata prvo treba ustanoviti da li Srbija ima zaključen bilateralni ugovor o međunarodnoj pravnoj pomoći, kao i da li taj ugovor predviđa oslobađanje od legalizacije za određenu kategoriju dokumenta. Ako prethodno navedeno nije ispunjeno treba se utvrditi da li je država potpisnica Konvencije o ukidanju potrebe legalizacije stranih javnih isprava. Ukoliko jeste dokument treba biti snabdeven Haškim apostilom, a ukoliko nije onda treba izvršiti punu legalizaciju javne isprave. Više o legalizaciji javnih isprava dostupno na internet stranici Ministarstva pravde.
Kada je potrebno dostaviti izvod iz matične knjige prethodno treba proveriti da li je država u kojoj se zaključuje brak potpisnica Bečke konvencije o izdavanju izvoda iz matičnih knjiga na više jezika i ako jeste tražiti od matičara u Srbiji izdavanje izvoda na međunarodnom obrascu. Izvod iz matične knjige rođenih i izvod iz državljanstva izdaje matičar, dok Certificate de coutume izdaje Ministarstvo pravde (sadrži izvod odredbi iz Porodičnog zakona koje regulišu sklapanje braka).
- Priznanje braka zaključenog u inostranstvu -
Po zaključenju braka u inostranstvu, domaći državljani moraju sprovesti priznanje kako bi isti proizvodio pravno dejstvo u Srbiji. Prijava braka se podnosi: nadležnom diplomatsko-konzularnom predstavništvu na čijem području je brak sklopljen, koji će tu prijavu dostaviti nadležnom matičaru u Srbiji; ili opštinskoj upravi, odnosno gradskoj upravi, odnosno gradskoj upravi grada Beograda. Uz prijavu se podnosi izvod iz matične knjige venčanih inostranog organa na međunarodnom obrascu, ukoliko je država zaključenja braka potpisnica Bečke konvencije o izdavanju izvoda iz matičnih knjiga na više jezika ili na obrascu koji se koristi u državi koja ga izdaje, ukoliko ta država nije potpisnica međunarodne konvencije. Takođe se prilaže i uverenje o državljanstvu za supružnika koji je državljanin Srbije, odnosno za oba supružnika ako su oboje državljani Srbije (dužnost organa je da uverenje pribavi po službenoj dužnosti, osim ako stranka izričito izjavi da će ga pribaviti sama). Ako se ne može pribaviti izvod iz matične knjige inostranog organa, upis činjenica vrši se na osnovu odluke nadležnog suda.
Činjenica zaključenja braka upisuju se u matičnu knjigu venčanih - po mestu poslednjeg prebivališta supružnika u vreme zaključenja braka, a ako supružnici nisu imali zajedničko prebivalište - po mestu prebivališta jednog od supružnika, a ako je poslednje prebivalište supružnika nepoznato - po mestu rođenja jednog od njih.
Domaći organ prilikom priznanja braka ceni punovažnost forme zaključenja braka prema mestu zaključenja braka. U konkretnom slučaju to znači da ako su domaći državljani zaključili crkveni brak u inostranstvu isti će biti priznat u Srbiji ako se u toj stranoj državi kao forma zaključenja propisuje crkveni brak. Priznanje se može odbiti ukoliko je pravo koje primenjeno prilikom zaključenja braka u konkretnoj formi bilo u suprotnosti sa javnim poretkom Srbije.
- Razvod braka zaključenog u inostranstvu -
Brak zaključen u inostranstvu može da se razvede u Srbiji ukoliko su ispunjeni uslovi za zasnivanje nadležnosti suda Srbije u skladu sa bilateralnim ugovorima ili Zakonom o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja.
Kompanija Paragraf svojim pretplatnicima pruža odgovore na stručna pitanja koja se odnose na tumačenje prava.
Ukoliko niste naš pretplatnik možemo da Vas uputimo na:
- našu internet stranicu na kojoj smo predstavili određene subjekte kojima se možete obratiti za besplatnu pravnu pomoć
- adresar advokata, gde možete pronaći stručnjaka koji će Vam pružiti advokatske ili konsultantske usluge
