PRAVILNIK O MINIMALNIM TEHNIČKIM USLOVIMA ZA TRGOVINU NA OTKUPNIM MESTIMA("Sl. glasnik RS", br. 9/2024) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju minimalni tehnički uslovi za trgovinu na otkupnim mestima gde se vrši otkup poljoprivrednih proizvoda i domaćih životinja od poljoprivrednih proizvođača (u daljem tekstu: otkupno mesto), u pogledu prostora, uređaja i opreme, kao i načina prodaje.
Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na robne berze, sajam, ostale privredne izložbe i tradicionalne manifestacije, pijace i veletržnice, a koje se uređuju posebnim propisima.
Minimalni tehnički uslovi u smislu ovog pravilnika su uslovi, koji se odnose na: prostor, odnosno prostorije, opremu, uređaje, spoljašnje odlike prostora, način prodaje robe, opremu i uređaje za skladištenje robe.
Predmet otkupa su poljoprivredni proizvodi dobijeni gajenjem biljaka, uključujući žetvu i ubiranje plodova, kao i domaće životinje.
II USLOVI U POGLEDU PROSTORA, OBJEKATA, PROSTORIJA, UREĐAJA I OPREME
Otkupno mesto mora da ima uređeni prostor, objekat, deo objekta, prostorije za prijem i merenje robe, prostor za skladištenje, utovar i istovar poljoprivrednih proizvoda, kao i posebno izgrađeni ili ograđeni prostor za prihvatanje, smeštaj i otkup domaćih životinja koji je odobren u skladu sa zakonom kojim se uređuje veterinarstvo.
Na otkupnom mestu primenjuju se tehnički, higijenski i veterinarsko-sanitarni uslovi za prijem, merenje, skladištenje, utovar i istovar poljoprivrednih proizvoda i domaćih životinja, u skladu sa posebnim propisima.
Otkupno mesto ne može biti locirano pored đubrišta, deponija, nesanitarnih nužnika, otvorenih kanala, fabrika koje ispuštaju gasove, paru, dimove, prašinu, kao ni u blizini drugih objekata koji mogu štetno uticati na higijenske uslove u objektu, odnosno higijensku ispravnost poljoprivrednih proizvoda.
Slobodne površine oko otkupnog mesta se uređuju, a prilazni putevi ka objektu, interne saobraćajnice i platoi oko objekta izgrađuju se od čvrstog materijala (beton, asfalt, kamen i sl.).
Prostor otkupnog mesta mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da zemljište bude suvo i ocedito i da je na njemu osigurano odvođenje površinskih voda u skladu sa tehničkim i higijenskim uslovima;
2) da se fekalne i druge tekuće otpadne materije moraju odvoditi u javnu kanalizaciju, a ako ona ne postoji, da se odvođenje vrši zatvorenim prevoznim sredstvima do uređaja za prečišćavanje, odnosno do zatvorene vodonepropusne septičke jame;
3) da se čvrste otpadne materije moraju sakupljati na određenom i uređenom mestu u skladu sa propisima o higijensko-tehničkoj zaštiti i zaštiti čovekove sredine (zatvorene jame i dr.);
4) da otkupno mesto svojom funkcijom ne ugrožava životnu sredinu (stanje voda, tla, vazduha i dr.) i ne otežava normalno odvijanje saobraćaja, kao i da ispunjava uslove utvrđene važećim propisima kojima se definiše promet poljoprivrednih proizvoda i domaćih životinja;
5) da otkupno mesto ispunjava uslove, u skladu sa propisima kojima su utvrđeni uslovi za promet poljoprivrednih proizvoda odnosno domaćih životinja.
Prostorija otkupnog mesta se gradi od čvrstog materijala i mora da je suva, prozračna, sa prirodnim i veštačkim osvetljenjem, zaštićena od vlage i sa potrebnom ventilacijom, kao i da otkupljene poljoprivredne proizvode obezbeđuje od kvarenja i propadanja.
Prostorija otkupnog mesta se gradi od materijala koji se lako čisti, pere i dezinfikuje (betoniran ili popločan tvrdim materijalom - kamen, betonske ploče, cigla i dr.) i mora da se redovno održava.
Otkupno mesto mora imati stalan dovod higijenski ispravne vode, iz javnog vodovoda ili na drugi način.
Na otkupnom mestu čvrste otpadne materije sakupljaju se u higijenskim posudama i odlažu u kante ili kontejnere, koji su smešteni na uređenom prostoru.
Otkupno mesto mora imati higijenski izgrađen sanitarni čvor.
Otkupno mesto mora imati najmanje jednu odgovarajuću poslovnu prostoriju za preuzimanje otkupljenih poljoprivrednih proizvoda, koja je po veličini, uređenosti i opremi podobna za privremeni smeštaj otkupljenih poljoprivrednih proizvoda.
Izuzetno od stava 1. ovog člana otkupno mesto ne sadrži prostoriju za skladištenje, ako se poljoprivredni proizvodi otpremaju sa otkupnog mesta u roku koji ne narušava bezbednost i svojstva proizvoda koji se otkupljuju.
Ako se na otkupnom mestu vrši razvrstavanje i klasiranje poljoprivrednih proizvoda, otkupno mesto mora imati obezbeđene uslove i opremu koja omogućava određivanje parametara kvaliteta pri prijemu, odnosno za razvrstavanje prema kvalitetu, odnosno klasi, i to za:
1) zrnaste proizvode:
(1) vagu,
(2) opremu za uzorkovanje,
(3) razdeljivač uzoraka za dobijanje najmanje tri reprezentativna uzorka,
(4) laboratorijsku opremu:
- vagu,
- pribor za određivanje sadržaja primesa,
- opremu za određivanje sadržaja vlage,
- opremu za određivanje hektolitarske mase,
(5) dodatnu opremu za brzo određivanje sadržaja proteina,
(6) prijemni koš za razvrstavanje zrnastih proizvoda na klase, koje se utvrđuju u skladu sa propisom kojim se uređuje kvalitet tih proizvoda;
2) voće i povrće:
(1) inspekcione/kontrolne stolove gde se vrši vizuelna i organoleptička provera kvaliteta plodova na uzorku,
(2) vagu,
(3) merni prstenovi - za merenje pojedinačnih plodova i klasiranje plodova po veličini za voćne i/ili povrtarske vrste koje u parametrima kvaliteta definišu obim i/ili prečnik ploda,
(4) kolorimetar - za klasiranje plodova na osnovu obojenosti ploda (kolorimetrijske mape, kolorimetrijske tablice, brošure i dr.), za voćne i/ili povrtarske vrste koje u parametrima kvaliteta definišu procenat obojenost ploda,
(5) refraktometar - za određivanje koncentracije sadržaja šećera u plodu, za voćne i/ili povrtarske vrste koje u parametrima kvaliteta definišu sočnost, odnosno sadržaj šećera u plodu,
(6) prijemni prostor (izdvojena jedinica - punkt za voće i povrće, centralni prijemni prostor - hladnjače, skladišta i dr.) za razvrstavanje otkupljenih plodova na klase, koje se utvrđuju u skladu sa propisom kojim se uređuje kvalitet tih proizvoda.
Ako otkupno mesto nema laboratorijsku opremu i dodatnu opremu iz stava 1. tačka 1) ovog člana, otkupljivač obezbeđuje uzimanje uzoraka, radi kontrole kvaliteta, kao i određivanje sadržaja proteina od strane akreditovane laboratorije.
Otkupno mesto na kojem se vrši otkup domaćih životinja mora imati i stočnu vagu.
Merila iz st. 1-3. ovog člana moraju ispunjavati uslove u skladu sa propisima o metrologiji.
III NAČIN PRODAJE NA OTKUPNIM MESTIMA
Otkupno mesto mora biti obeleženo tablom sa sledećim podacima:
1) poslovno ime i PIB otkupljivača;
2) broj ili naziv i adresa otkupnog mesta;
3) period godine kada se vrši otkup i radno vreme otkupnog mesta;
4) vrsta proizvoda koji se otkupljuju;
5) obaveštenje o otkupnoj ceni bez PDV, odnosno PDV nadoknade po kategorijama kvaliteta (klasama) i roku plaćanja.
Podaci iz stava 1. tač. 1) do 4) ovog člana dostavljaju se najkasnije u roku od 15 dana pre početka otkupa ministarstvu nadležnom za poslove trgovine.
Na otkupnom mestu mora biti istaknuto obaveštenje ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: ministarstvo poljoprivrede), kao i ministarstva nadležnog za poslove trgovine o pravima i obavezama učesnika trgovine na otkupnom mestu sa istaknutim brojevima telefona nadležnih inspekcijskih službi.
Prilikom primopredaje poljoprivrednih proizvoda i domaćih životinja na otkupnim mestima izdaju se isprave, u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo, koje sadrže sledeće podatke:
1) naziv otkupljivača, sedište, adresa, PIB i tekući račun;
2) naziv, adresa ili broj otkupnog mesta;
3) ime, prezime, prebivalište, adresa i JMBG poljoprivrednog proizvođača, broj registrovanog poljoprivrednog gazdinstva;
4) naziv, količina i kvalitet, odnosno klasa otkupljenih proizvoda;
5) cenu otkupljenih proizvoda po jedinici mere;
6) datum i rok isplate kao i način isplate.
Isprava iz stava 1. ovog člana mora biti potpisana od strane ovlašćenog lica otkupljivača, kao i potpisana od strane poljoprivrednog proizvođača koji je predao poljoprivredni proizvod, odnosno domaću životinju.
Kopije izdatih isprava iz stava 1. ovog člana moraju se čuvati na otkupnom mestu, u skladu sa propisima o računovodstvu.
Ako poljoprivredni proizvođač nije zadovoljan utvrđenom količinom, kvalitetom, odnosno klasom predatih poljoprivrednih proizvoda, može da se obrati nadležnom inspektoru ministarstva poljoprivrede radi provere načina određivanja parametra kvaliteta od strane angažovanih kontrolnih organizacija odnosno samih otkupljivača.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o minimalnim tehničkim uslovima za trgovinu na otkupnim mestima ("Službeni glasnik RS", broj 32/11).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
