Zastava Bosne i Hercegovine

Pred Vama je primer analitičkog prikaza teksta propisa. Radi lakšeg sagledavanja njegovih izmena i dopuna, nova sadržina odredaba data je zelenom, dok je prethodna data crvenom bojom. Nepromenjene odredbe nisu posebno označene, tako da pregledanjem crno-zelenog teksta pregledate važeću, a crno-crvenog teksta, prethodnu verziju propisa. Pregled teksta i izvršenih izmena i dopuna je lakši, brži i praktičniji. U pravnoj bazi Paragraf Lex na ovaj način možete pristupiti svim zakonima.

Propis - analitički prikaz promena

ZAKON O SREDNJEM OBRAZOVANJU I VASPITANJU

("Sl. glasnik RS", br. 55/2013, 101/2017, 27/2018 - dr. zakon, 6/2020, 52/2021, 129/2021, 129/2021 - dr. zakon i 92/2023)

Objavljeno: 14.11.2023.


PRIMER

Uspeh učenika i ocena

[ČLAN 9 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 49

Uspeh učenika ocenjuje se iz predmeta i vladanja.

Ocenjivanje je javno i svaka ocena mora odmah da bude obrazložena učeniku.

Učenik se ocenjuje najmanje tri puta u polugodištu. Izuzetno, ukoliko je nedeljni fond nastavnog predmeta jedan čas, učenik se ocenjuje najmanje dva puta u polugodištu.

U toku školske godine ocenjivanje je opisno i brojčano i vrši se na osnovu praćenja napredovanja učenika u savlađivanju školskog programa, a na osnovu ishoda i standarda postignuća. Zaključna ocena iz predmeta jeste brojčana i izvodi se na kraju prvog i drugog polugodišta. Učenik sa smetnjama u razvoju i invaliditetom kome su tokom obrazovanja prilagođavani ciljevi i ishodi učenja ocenjuje se u skladu sa njima.

Brojčane ocene učenika u pojedinim nastavnim predmetima su: odličan (5), vrlo dobar (4), dobar (3), dovoljan (2) i nedovoljan (1). Ocena nedovoljan (1) nije prelazna. [, a sve ocene su osim ocene nedovoljan (1) prelazne.]

Učenik koji na kraju školske godine ima prelazne ocene iz svakog nastavnog predmeta prelazi u naredni razred.

U školama koje ostvaruju poseban ili međunarodni program, za koje Ministarstvo utvrdi da ostvarivanje tog programa obezbeđuje ostvarivanje standarda za završetak srednjeg obrazovanja i vaspitanja i za koje škola koja ih ostvaruje poseduje sertifikat međunarnodno priznatog udruženja škola koje ostvaruju isti program, učenik se ocenjuje u skladu sa programom koji se ostvaruje.

Uspeh učenika iz izbornih programa verska nastava i građansko vaspitanje ocenjuje se opisno.

Ocena iz izbornih programa, izuzev verske nastave i građanskog vaspitanja, je brojčana i utiče na opšti uspeh učenika.

Vladanje učenika ocenjuje se brojčano u toku prvog i drugog polugodišta i na kraju školske godine i utiče na opšti uspeh.

[Ocena iz vladanja tokom godine izražava se opisno i to: primerno, vrlo dobro, dobro, dovoljno i nezadovoljavajuće.]

Učenik se ocenjuje najmanje dva puta u polugodištu iz vladanja.

Zaključna ocena iz vladanja izražava se brojčanom ocenom i to: primerno (5), vrlo dobro (4), dobro (3), zadovoljavajuće (2) i nezadovoljavajuće (1) i utiče na opšti uspeh učenika.

Vladanje vanrednog učenika ne ocenjuje se.

Zaključnu ocenu na predlog predmetnog nastavnika i ocenu iz vladanja na predlog odeljenjskog starešine utvrđuje odeljenjsko veće.

Način, postupak i kriterijume ocenjivanja uspeha iz pojedinačnih predmeta i vladanja i druga pitanja od značaja za ocenjivanje, propisuje ministar.

Oslobađanje od nastave fizičkog vaspitanja

[ČLAN 10 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 50

Učenik može biti privremeno ili za određenu školsku godinu oslobođen od praktičnog dela nastave fizičkog, odnosno fizičkog i zdravstvenog vaspitanja u celini ili delimično, osim učenika srednje škole osnovane za potrebe unutrašnjih poslova.

Direktor donosi odluku o oslobađanju učenika od praktičnog dela nastave fizičkog, odnosno fizičkog i zdravstvenog vaspitanja na osnovu predloga izabranog lekara.

Učenik koji je oslobođen praktičnog dela nastave fizičkog, odnosno fizičkog i zdravstvenog vaspitanja ocenjuje se na osnovu teorijskih znanja, u skladu sa programom predmeta.

[Član 50

Učenik može biti zbog bolesti ili invaliditeta privremeno ili za određenu školsku godinu oslobođen, delimično ili u celini, nastave fizičkog vaspitanja.

Odluku o oslobađanju učenika od nastave fizičkog vaspitanja i o ocenjivanju donosi nastavničko veće na osnovu predloga izabranog lekara.

Učenicima sa invaliditetom se nastava fizičkog vaspitanja prilagođava u skladu sa mogućnostima i vrstom invaliditeta.]

Završavanje školovanja u kraćem roku

[ČLAN 11 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 51

Učenik koji postiže izuzetne rezultate u učenju ima pravo da završi školovanje u roku kraćem od predviđenog, osim učenika srednje škole osnovane za potrebe unutrašnjih poslova.

Učenik iz stava 1. ovog člana ima pravo da polaganjem ispita završi započeti i naredni razred. Nastavničko veće utvrđuje ispunjenost uslova za ostvarivanje tog prava.

Opšti uspeh učenika

[ČLAN 12 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 52

Opšti uspeh učenika utvrđuje se na kraju prvog i drugog polugodišta na osnovu aritmetičke sredine prelaznih zaključnih brojčanih ocena iz obaveznih predmeta, izbornih programa izuzev verske nastave i građanskog vaspitanja [predmeta] i ocene iz vladanja, i to:

- odličan uspeh - ako ima srednju ocenu najmanje 4,50;

- vrlo dobar uspeh - ako ima srednju ocenu od 3,50 zaključno sa 4,49;

- dobar uspeh - ako ima srednju ocenu od 2,50 zaključno sa 3,49;

- dovoljan uspeh - ako ima srednju ocenu do 2,49.

Ocene iz fakultativnih predmeta ne utiču na opšti uspeh učenika.

Napredovanje učenika

Član 53

Učenik je završio razred kada na kraju školske godine ima prelazne ocene iz svih obaveznih predmeta i izbornih programa koji se ocenjuju brojčano.

Redovni učenik ponavlja razred kada na kraju drugog polugodišta ima tri ili više neprelaznih ocena iz obaveznih predmeta i izbornih programa koji se ocenjuju brojčano, kada ne položi popravni ispit u propisanim rokovima, a u školi koja ostvaruje programe muzičkog i baletskog obrazovanja i vaspitanja ako dobije neprelaznu ocenu iz glavnog predmeta na godišnjem ispitu.

Redovni učenik ima pravo jedanput da ponovi razred u toku školovanja.

Uspeh učenika na ispitu

Član 54

Uspeh učenika ocenjuje se i na ispitu.

Ispiti se polažu po predmetima i razredima.

U školi se polažu: razredni, popravni i dopunski ispit. U školi koja ostvaruje programe muzičkog i baletskog obrazovanja i vaspitanja polaže se i godišnji ispit. Godišnji ispit iz glavnog predmeta polaže učenik škole koja ostvaruje programe muzičkog, odnosno baletskog obrazovanja i vaspitanja koji je na kraju školske godine iz glavnog predmeta ocenjen pozitivnom ocenom.

Ispiti iz stava 3. ovog člana polažu se pred ispitnom komisijom koju čine najmanje tri člana, od kojih su najmanje dva stručna za predmet koji se polaže. Članove ispitne komisije određuje direktor škole.

Opštim aktom škole utvrđuju se rokovi za polaganje ispita.

Smatra se da nije položio ispit učenik koji iz neopravdanih razloga ne pristupi ispitu ili odustane od ispita u toku ili pre ispita.

2. Razredni, popravni i drugi ispiti tokom školovanja

Razredni ispit

Član 55

Učenik koji iz opravdanih razloga nije prisustvovao nastavi više od jedne trećine predviđenog broja časova, a ocenjivanjem se utvrdi da nije ostvario propisane ciljeve, ishode i standarde postignuća u toku savladavanja školskog programa, upućuje se na razredni ispit.

Učenik se upućuje na razredni ispit i iz predmeta za koji nije organizovana nastava.

Razredni ispit učenik polaže u junskom i avgustovskom ispitnom roku.

Popravni ispit

[ČLAN 13 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 56

Učenik polaže popravni ispit u školi u kojoj stiče obrazovanje i vaspitanje u avgustovskom ispitnom roku, a učenik završnog razreda u junskom i avgustovskom roku.

Za učenika iz stava 1. ovog člana, [koji polaže popravni ispit u avgustovskom ispitnom roku,] organizuje se pripremna nastava.

Učenik završnog razreda koji je položio razredni ispit ima pravo da u istom ispitnom roku polaže završni ili maturski ispit, odnosno da polaže popravni ispit ako nije položio razredni ispit.

Izuzetno, redovan učenik koji nije položio popravni ispit može da završi započeti razred u istoj školi naredne školske godine, u svojstvu vanrednog učenika ponovnim polaganjem nepoloženog ispita, uz obavezu plaćanja naknade stvarnih troškova koje utvrdi škola. Kada završi razred vanredan učenik ima pravo da se u istoj školskoj godini upiše u naredni razred, u istom svojstvu.

Učenik završnog razreda koji ne položi popravni, završni, odnosno maturski ispit završava započeto obrazovanje u istoj školi u svojstvu vanrednog učenika polaganjem ispita, uz obavezu plaćanja naknade stvarnih troškova koje utvrdi škola.

Dopunski ispiti

Član 57

Učenik kome je odobren prelazak u drugu školu, odnosno drugi obrazovni profil u skladu sa ovim zakonom, polaže dopunske ispite iz predmeta koji nisu bili utvrđeni školskim programom, odnosno nastavnim planom i programom koji je učenik započeo da savlađuje, u rokovima utvrđenim rešenjem, saglasno opštem aktu škole.

Lice koje se upisuje u školu radi prekvalifikacije polaže ispite iz stručnih predmeta koje odredi komisija koju čine članovi nastavničkog veća škole imenovani rešenjem direktora.

Lice koje se upisuje u školu radi dokvalifikacije polaže dopunske ispite iz predmeta čiji sadržaji nisu pretežno isti, iz predmeta koji nisu bili utvrđeni školskim programom, odnosno nastavnim planom i programom i ispite završnog razreda, o čemu odluku donosi komisija koju čine članovi nastavničkog veća škole imenovani rešenjem direktora.

[ČLAN 14 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Državna i međunarodna ispitivanja

Član 57a

Škola je dužna da obezbedi testiranje učeničkih postignuća na državnim ispitivanjima, kao i na međunarodnim ispitivanjima na koja se država obavezala ugovorima.

Bliže uslove za sprovođenje ispitivanja iz stava 1. utvrđuje ministar.

[Testiranje učeničkih postignuća

Član 57a

Škola je dužna da obezbedi testiranje učeničkih postignuća na nacionalnim kao i međunarodnim testiranjima na koja se država obavezala ugovorima.]

3. Ispiti kojima se završava srednje obrazovanje i vaspitanje

[ČLAN 15 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 58

Srednje obrazovanje se završava polaganjem ispita na državnom nivou. Vrste ispita kojima se završava određeni nivo srednjeg obrazovanja su: opšta matura, stručna i umetnička matura, završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja, specijalistički i majstorski ispit.

Učenici srednjih bogoslovskih škola tradicionalnih crkava i verskih zajednica mogu da pristupe polaganju ispita kojim se završava srednje obrazovanje, i to polaganjem srpskog, odnosno maternjeg jezika i književnosti i dva predmeta sa liste opšteobrazovnih predmeta.

Ispiti iz st. 1. i 2. ovog člana [Ispiti iz stava 1. ovog člana] polažu se u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.

Kršenje procedure ispita kojim se ugrožava jednakost učenika, odnosno odraslih predstavlja težu povredu radne obaveze zaposlenih.

Izuzetno, ne smatra se kršenjem procedure ako se vrši prilagođavanje uslova polaganja ispita za učenike sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, kojim se obezbeđuje jednakost učenika i odraslih tokom polaganja ispita.

3.1. Opšta matura

Program opšte mature

Član 59

Opštom maturom proverava se usvojenost opštih standarda postignuća nakon završenog srednjeg opšteg obrazovanja i vaspitanja u gimnaziji, a koji se propisuju programom opšte mature.

Program opšte mature donosi ministar, u skladu sa Zakonom.

Pravo na polaganje opšte mature

[ČLAN 16 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 60

Opštu maturu polažu učenici nakon završenog četvrtog razreda srednjeg opšteg obrazovanja i vaspitanja u gimnaziji.

Opštu maturu, odnosno njen deo može da polaže i učenik nakon završenog četvrtog razreda srednjeg stručnog, odnosno umetničkog obrazovanja u skladu sa programom opšte mature.

Učenik sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, specifičnim teškoćama u učenju ili jezičkim barijerama polaže opštu maturu u uslovima koji obezbeđuju prevazilaženje fizičkih i komunikacijskih prepreka.

Timovi za inkluzivno obrazovanje i pružanje dodatne podrške pripremaju uslove za organizovanje i sprovođenje opšte mature za učenike iz stava 3. ovog člana.

Pravo na polaganje opšte mature ima i lice koje je završilo program iz člana 63a stav 1. ovog zakona.

Javna isprava i nastavak školovanja

Član 61

Nakon položene opšte mature učeniku se izdaje javna isprava, u skladu sa ovim zakonom.

Na osnovu položene opšte mature, učenik može da se upiše u visokoškolsku ustanovu bez polaganja prijemnog ispita, osim ispita za proveru sklonosti i sposobnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.

3.2. Stručna i umetnička matura

Program stručne i umetničke mature

[ČLAN 17 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 62

Stručnom maturom proverava se usvojenost [stručnih] kompetencija i opštih standarda postignuća nakon završenog srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja, u skladu sa standardom kvalifikacije.

Umetničkom maturom proverava se usvojenost [umetničkih] kompetencija i opštih standarda postignuća nakon završenog srednjeg umetničkog obrazovanja i vaspitanja, u skladu sa standardom kvalifikacije.

Programe stručne i umetničke mature donosi ministar, u skladu sa Zakonom.

Pravo na polaganje stručne i umetničke mature

Član 63

Stručnu, odnosno umetničku maturu polaže učenik nakon završenog četvrtog razreda srednjeg stručnog, odnosno umetničkog obrazovanja i vaspitanja u stručnoj, odnosno umetničkoj školi.

Stručnu, odnosno umetničku maturu može da polaže odrasli nakon savladanog programa trogodišnjeg srednjeg stručnog, odnosno umetničkog obrazovanja i vaspitanja u stručnoj, odnosno umetničkoj školi po programu prilagođenom za odrasle.

Učenik sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, specifičnim teškoćama u učenju ili jezičkim barijerama polaže stručnu, odnosno umetničku maturu u uslovima koji obezbeđuju prevazilaženje fizičkih i komunikacijskih prepreka.

Timovi za inkluzivno obrazovanje i pružanje dodatne podrške pripremaju uslove za organizovanje i sprovođenje stručne, odnosno umetničke mature za učenike iz stava 3. ovog člana.

[ČLAN 18 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Program za polaganje opšte mature

Član 63a

Polaznik programa za polaganje opšte mature može biti lice koje je završilo srednje stručno obrazovanje u trogodišnjem trajanju, lice koje je steklo kvalifikaciju na nivou 3 NOKS u neformalnom obrazovanju, lice kome je priznata ekvivalencija, u skladu sa članom 35a Zakona o nacionalnom okviru kvalifikacija Republike Srbije.

Program iz stava 1. ovog člana realizuje se u gimnaziji u trajanju od dve godine, nakon čega polaznik stiče pravo da polaže opštu maturu, u prvom narednom roku u kojem se organizuje.

Troškove pohađanja programa iz stava 1. ovog člana i polaganja opšte mature snosi polaznik.

Polazniku koji je završio program iz stava 1. ovog člana i položio opštu maturu izdaje se javna isprava o položenoj opštoj maturi u skladu sa ovim zakonom, bez sticanja nivoa 4 NOKS/srednjeg obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju.

Program iz stava 1. ovog člana, način prijave ispita u izbornom delu opšte mature i ostala pitanja od značaja za pohađanje programa utvrđuje ministar.

[Program za sticanje kompetencija

Član 63a

Kandidat posle završenog trogodišnjeg srednjeg stručnog obrazovanja ima pravo na polaganje stručne mature ili opšte mature ukoliko je savladao program za sticanje kompetencija potrebnih prema programu mature.

Pravo iz stava 1. ovog člana kandidat stiče najmanje dve godine posle završenog srednjeg obrazovanja.

Program iz stava 1. ovog člana donosi ministar, u skladu sa Zakonom, imajući u vidu područje rada kome pripada obrazovni profil.

Bliže uslove za ostvarivanje programa iz stava 1. ovog člana propisuje ministar, u skladu sa Zakonom.]

Javna isprava i nastavak školovanja

[ČLAN 19 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 64

Nakon položene stručne, odnosno umetničke mature učenik stiče srednje stručno, odnosno umetničko obrazovanje i vaspitanje, o čemu se izdaje javna isprava, u skladu sa ovim zakonom.

Na osnovu položene stručne, odnosno umetničke mature učenik može da se upiše na studije u naučnoj, stručnoj ili umetničkoj oblasti u kojoj je stekao srednje obrazovanje i vaspitanje, bez polaganja prijemnog ispita, osim ispita za proveru sklonosti i sposobnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.

Na osnovu položene stručne, odnosno umetničke mature učenik može da se upiše na studije izvan oblasti iz stava 2. ovog člana, uz polaganje ispita iz određenih opšteobrazovnih nastavnih predmeta koje polaže u izbornom delu stručne, odnosno umetničke mature, a koje utvrdi samostalna visokoškolska ustanova umesto prijemnog ispita, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.

[Na osnovu položene stručne, odnosno umetničke mature učenik može da se upiše na studije izvan oblasti iz stava 2. ovog člana, uz polaganje određenih predmeta opšte mature, koje utvrdi samostalna visokoškolska ustanova umesto prijemnog ispita, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.]

Na osnovu položene opšte mature nakon savladanog programa iz člana 63a ovog zakona, kandidat može da se upiše na studije u skladu sa st. 2. i 3. ovog člana bez sticanja srednjeg obrazovanja i vaspitanja u četvorogodišnjem trajanju.

 

Potpunom tekstu mogu pristupiti samo pretplatnici na pravnu bazu Paragraf Lex. Za više informacija,
pogledajte https://www.paragraf.rs/strane/pravna_baza_paragraf.html