PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA - Tekst propisa

Član 1.

U Zakonu o porezu na dohodak građana (“Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02 - dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06 - ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11 - US, 93/12, 114/12 - US, 47/13, 48/13 - ispravka, 108/13, 57/14, 68/14 - dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19, 153/20, 44/21, 118/21, 138/22, 92/23, 94/24 i 19/25), u članu 15a st. 2, 4. i 5. reči: “28.423 dinara” zamenjuju se rečima: “34.221 dinara”.

Član 2.

U članu 21v stav 1. reči: “2025. godine” zamenjuju se rečima: “2026. godine”.

Posle stava 2. dodaje se novi stav 3, koji glasi:

“Uslovi utvrđeni u stavu 2. ovog člana u pogledu minimalnog trajanja evidencije kod Nacionalne službe za zapošljavanje pre zasnivanja radnog odnosa, ne primenjuju se na nezaposlena lica do 30 godina starosti koja su registrovana u program Garancija za mlade.”.

Dosadašnji st. 3-6. postaju st. 4-7.

U dosadašnjem stavu 7, koji postaje stav 8, reči: “stava 6.” zamenjuju se rečima: “stava 7.”.

U dosadašnjem stavu 8, koji postaje stav 9, reči: “stava 7.” zamenjuju se rečima: “stava 8.”.

Dosadašnji st. 9. i 10, postaju st. 10. i 11.

U dosadašnjem stavu 11, koji postaje stav 12, reči: “stava 8.” zamenjuju se rečima: “stava 9.”.

Član 3.

U članu 21d stav 1. reči: “2025. godine” zamenjuju se rečima: “2026. godine”.

Posle stava 2. dodaje se novi stav 3, koji glasi:

Dosadašnji st. 3-9. postaju st. 4-10.

U dosadašnjem stavu 10, koji postaje stav 11, reči: “stava 9.” zamenjuju se rečima: “stava 10.”.

Dosadašnji st. 11. i 12, postaju st. 12. i 13.

U dosadašnjem stavu 13, koji postaje stav 14, reči: “stava 10.” zamenjuju se rečima: “stava 11.”.

Član 4.

U članu 89a stav 4. reč: “tri” zamenjuje se rečju: “dve”.

Član 5.

U članu 95. stav 8. menja se i glasi:

“Izuzetno od stava 6. ovog člana, poreska prijava za prihode iz člana 84v ovog zakona, podnosi se najkasnije u roku od 30 dana od isteka trećeg kvartala tekuće godine za prihode ostvarene u prethodnoj godini.”.

Član 6.

Član 98. menja se i glasi:

“Član 98.

Poresku prijavu obveznik je dužan da podnese:

1) za prihode od samostalne delatnosti - u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave;

2) za prihode od nepokretnosti - u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave ili u pismenom obliku neposredno ili putem pošte organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj za teritoriju na kojoj ima prebivalište, odnosno boravište;

3) za prihode po osnovu pružanja ugostiteljskih usluga - organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj za teritoriju na kojoj se nalazi ugostiteljski objekat;

4) za kapitalne dobitke i za ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku - u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave ili u pismenom obliku - neposredno ili putem pošte organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj za teritoriju na kojoj ima prebivalište, odnosno boravište.”.

Član 7.

Prvo usklađivanje neoporezivog iznosa zarade od 34.221 dinara iz člana 1. ovog zakona, godišnjim indeksom potrošačkih cena vrši se počev u 2027. godini.

Član 8.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”, a primenjuje se od 1. januara 2026. godine.

IZ OBRAZLOŽENJA

II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA

• Problemi koje ovaj zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se ovim zakonom postižu

Razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su u potrebi da se, u cilju obezbeđivanja uslova za dalje sprovođenje sveobuhvatne reforme poslovnog okruženja i borbe protiv poreske evazije i sive ekonomije u oblasti rada, stvore uslovi za efikasnije suzbijanje nelegalnog rada fizičkih lica, zapošljavanje, priliv investicija i privredni rast i sveukupno omogućavanje povoljnijih uslova privređivanja rasterećenjem privrednih subjekata. S tim u vezi, predložena su rešenja koja se odnose na dalje fiskalno rasterećenje prihoda po osnovu rada povećanjem neoporezivog iznosa zarade i produženjem perioda primene postojećih poreskih olakšica za zapošljavanje novih lica.

Predloženim povećanjem neoporezivog iznosa zarade sa 28.423 dinara na 34.221 dinara mesečno, vrši se smanjenje osnovice poreza na zaradu. Naime, ostvarena zarada umanjuje se za neoporezivi iznos, koji je predloženim izmenama povećan i na tako umanjeni iznos zarade plaća se i manji iznos poreza. Na ovaj način obezbeđuje se manje fiskalno opterećenje prihoda koje fizička lica ostvare po osnovu rada, bilo kao zaradu ili kao ličnu zaradu preduzetnika. Ovim zakonskim rešenjem nastavlja se i u narednom periodu, u skladu sa opredeljenim ciljevima iz strateških dokumenata fiskalne politike, sa implementiranjem mera kojima se, u zavisnosti od stvorenog fiskalnog prostora, vrši dalje smanjenje ukupnog poreskog opterećenja rada čime se dodatno rasterećuje privreda, odnosno povećava konkurentnost privatnog sektora i podstiče zapošljavanje.

U vezi sa merama podsticanja zapošljavanja, predloženo je produženje perioda primene postojećih poreskih olakšica za zapošljavanje novih lica u vidu prava na povraćaj dela plaćenog poreza na dohodak građana po osnovu zarade novozaposlenog lica, u procentu od 65% do 75%, sa 31. decembra 2025. godine na 31. decembar 2026. godine. Ove mere podsticaja za zapošljavanje nezaposlenih lica odnose se na lica koja su na evidenciji kod Nacionalne službe za zapošljavanje, a za veliki broj poslodavaca koji su ih koristili u prethodnom periodu predstavljaju značajnu finansijsku olakšicu u poslovanju. Imajući u vidu da su mere u primeni od 1. jula 2014. godine, odnosno od 1. januara 2016. godine, predlaže se produženje perioda primene poreskih olakšica i za period 2026. godine. Predloženim rešenjem postiže se kontinuitet u korišćenju olakšica i omogućava nastavak njihovog korišćenja i u narednom periodu, što je važno za poslodavce u vezi sa planiranjem troškova poslovanja.

U vezi sa poreskim kreditom za godišnji porez na dohodak građana, izmenom člana 89a Zakona, predloženo je da se u vezi sa gubitkom prava na prethodno ostvaren poreski kredit na račun godišnjeg poreza na dohodak građana u slučaju otuđenja akcija ili udela u alternativnom investicionom fondu, odnosno investicionih jedinica alternativnog investicionog fonda u kalendarskoj godini u kojoj je izvršeno ulaganje, rok u kome se posmatra da li je obveznik otuđio navedene akcije ili udeli smanji sa tri godine na dve godine. Ovaj opredeljeni rok omogućava da se i kroz ublažavanje tog kriterijuma ostvari svrha ulaganja na duži period i ograniči mogućnost zloupotrebe navedenog ulaganja isključivo u cilju korišćenja poreskog kredita po osnovu godišnjeg poreza na dohodak građana, tj. smanjenja poreske obaveze po osnovu godišnjeg poreza na dohodak građana.

Osnovna sadržina predloženih izmena i dopuna Zakona o porezu na dohodak građana (“Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12, 114/12-US, 47/13, 48/13-ispravka, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19, 153/20, 44/21, 118/21, 138/22, 92/23, 94/24 i 19/25 - u daljem tekstu: Zakon) odnosi se na:

- povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 28.423 dinara na 34.221 dinara mesečno;

- produženje perioda primene postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica;

- smanjenje perioda sa tri na dve godine tokom kog, u cilju očuvanja prava na prethodno ostvaren poreski kredit na račun godišnjeg poreza na dohodak građana, obveznik ne bi trebalo da otuđi akcije ili udele u alternativnom investicionom fondu, odnosno investicione jedinice alternativnog investicionog fonda.

• Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja zakona

Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbama Zakona o budžetskom sistemu (“Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka, 108/13, 142/14, 68/15-dr. zakon, 103/15, 99/16, 113/17, 95/18, 31/19, 72/19, 149/20, 118/21, 118/21-dr. zakon, 138/22, 92/23 i 94/24) uvode zakonom, to znači da se izmene i dopune tih elemenata mogu vršiti samo zakonom. Prema tome, kako se materija koja se uređuje ovim zakonom odnosi na oporezivanje prihoda građana i spada u zakonodavnu regulativu, nije razmatrano, niti je bilo osnova za razmatranje njenog uređenja drugim zakonom ili podzakonskim aktom.

• Zašto je donošenje zakona najbolji način za rešavanje problema

S obzirom da se radi o zakonskoj materiji, postojeća zakonska rešenja jedino je i moguće menjati i dopunjavati donošenjem zakona, tj. izmenama i dopunama Zakona.

Uređivanjem poreskopravne materije zakonom, daje se doprinos pravnoj sigurnosti i obezbeđuje se javnosti dostupnost u pogledu vođenja poreske politike, s obzirom da se ovaj zakon kao opšti pravni akt objavljuje i stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poreskopravnoj situaciji.

III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENJA

Uz član 1.

Izmenama člana 15a Zakona vrši se povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 28.423 na 34.221 dinara mesečno.

Uz čl. 2. i 3.

U vezi sa čl. 21v i 21d Zakona, kojima se uređuje pravo poslodavca na povraćaj dela plaćenog poreza na zaradu, u procentu od 65% do 75% po osnovu zarade novozaposlenih lica, predlaže se produženje perioda primene postojećih poreskih olakšica. Kako olakšice ističu zaključno sa 31. decembrom 2025. godine, predlaže se produženje perioda njihove primene do 31. decembra 2026. godine. Pored toga, dodaje se novi stav kojim se uređuje primena uslova u pogledu minimalnog trajanja evidencije kod Nacionalne službe za zapošljavanje pre zasnivanja radnog odnosa za nezaposlena lica do 30 godina starosti koja su registrovana u program Garancija za mlade.

Uz član 4.

Vrši se izmena u članu 89a Zakona, koja se odnosi na poreski kredit na račun godišnjeg poreza na dohodak građana, koji se ostvaruje po osnovu ulaganja u alternativni investicioni fond, odnosno u kupovinu investicione jedinice alternativnog investicionog fonda, u pogledu izmene roka u vezi sa gubitkom prava na poreski kredit u slučaju otuđenja akcija ili udela u alternativnom investicionom fondu, odnosno investicionih jedinica alternativnog investicionog fonda, sa tri na dve godine. Naime, ukoliko obveznik u kalendarskoj godini u kojoj je izvršio ulaganje u alternativni investicioni fond, odnosno u kupovinu investicione jedinice alternativnog investicionog fonda, kao i u naredne dve kalendarske godine otuđi akcije ili udele u alternativnom investicionom fondu, odnosno investicione jedinice alternativnog investicionog fonda, gubi pravo na prethodno ostvaren poreski kredit po osnovu tog ulaganja.

Uz član 5.

U članu 95. Zakona predlaže se izmena u pogledu roka u kome se podnosi poreska prijava za prihode pomoraca, tako da je umesto dva roka - najkasnije do 31. marta tekuće godine za prihode ostvarene u prethodnoj godini a za obveznike koji se nalaze na plovidbi 15 dana od dan prvog iskrcavanja u toj godini, predložen jedinstven rok - poreska prijava se podnosi najkasnije u roku od 30 dana od isteka trećeg kvartala tekuće godine za prihode ostvarene u prethodnoj godini.

Uz član 6.

Vrši se preciziranje u članu 98. Zakona u vezi sa nadležnošću Poreske uprave kojoj se podnose poreske prijave po osnovu prihoda od samostalne delatnosti, prihoda od nepokretnosti, prihoda po osnovu pružanja ugostiteljskih usluga, za kapitalne dobitke i ostalih prihoda na koje se porez ne plaća po odbitku.

Uz član 7.

Prelazna odredba u vezi sa usklađivanjem neoporezivog iznosa zarade godišnjim indeksom potrošačkih cena.

Uz član 8.

Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije” i precizira se početak primene ovog zakona.

Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 03.11.2025.