KOMORA IZVRŠITELJA: Rezultati ankete sprovedene u bankama o sistemu izvršenja u Srbiji

U okviru Projekta za bolje uslove poslovanja, USAID je sproveo anketu o sudskom i vansudskom izvršenju u Srbiji u kojoj je učestvovalo 17 banaka. Rezultati anete, između ostalog, ukazali su na sledeće:

- Na pitanje kako ocenjuju sistem prinudnog izvršenja i naplate potraživanja u odnosu na prethodnu godinu (2015), 14 od 17 anketiranih banaka (82.4%) je odgovorilo da je sistem prinudnog izvršenja ostao nepromenjen, a samo 2 (11.8%) se izjasnilo da se poboljšao;

- 64,7% anketiranih banaka smatra da je Zakon o izmenama Zakona o hipoteci ("Sl. glasnik RS", br. 83/2015) pretežno otklonile najvažnije zakonske prepreke efikasnoj primeni vansudske prodaje i drugih instituta Zakona o hipoteci ("Sl. glasnik RS", br. 115/2005, 60/2015, 63/2015 - odluka US i 83/2015);

- Na pitanje u kojim segmentima vide najveće prepreke efikasnoj primeni vansudskog namirenja određenog Zakonom o hipoteci, 14 od 17 ispitanih banaka (82.4%) odgovorilo je da je to neefikasno odlučivanje nadležnog Ministarstva u postupku po pravnim lekovima (46 od 51, odnosno 90.2% od maksimalno raspoloživih negativnih poena); Neefikasan rad službi za katastar nepokretnosti kao druga najveća prepreka dobio je 64.7% maksimalno raspoloživih negativnih poena;

- 15 od 17 anketiranih banaka (88.2%) veruje da neefikasan rad sudova i neujednačena sudska praksa predstavljaju najveće prepreke efikasnoj primeni sudskog izvršenja određenog Zakonom o izvršenju i obezbeđenju ("Sl. glasnik RS", br. 106/2015);

- Na pitanje kako očekuju da će novi Zakona o izvršenju i obezbeđenju (usvojen u decembru 2015. godine, stupio na snagu 01.07.2016. godine) uticati na efikasnost sistema izvršenja, 58.8% banaka smatra da će pogoršati (7 banaka) ili značajno pogoršati (3 banke) sistem izvršenja. Nijedna banka nije odgovorila da očekuje da će novi Zakon značajno poboljšati sistem izvršenja;

- 14 od 17 banaka (82.4%) smatra da je uvođenje "profesionalnih" izvršitelja značajno poboljšalo (4 banke) ili poboljšalo (10 banaka) efikasnost sistema izvršenja. Nijedna banka nije odgovorila da je uvođenje "profesionalnih" izvršitelja pogoršalo niti značajno pogoršalo sistem izvršenja;

- Suprotno iskazanoj pozitivnoj percepciji "profesionalnih" izvršitelja, 10 banaka (58.8%) je odgovorilo da pretežno ne koristi profesionalne izvršitelje u naplati potraživanja prema pravnim licima;

- 12 banaka (70.6%) je odgovorilo da se korišćenje profesionalnih izvršitelja značajno povećalo (3 banke), ili povećalo (9 banaka) u prethodne dve godine

- Većina banaka (11 banaka odnosno 64.7%) smatra da bi u hipotetičkom slučaju (slučaj izvršenja i naplate potraživanja u ukupnom iznosu između EUR 10.000 i 20.000 od dužnika koji j MSP (SME), pred Privrednim sudom u Beogradu, bez hipoteke kao sredstva obezbeđenja), približno bilo potrebno od 1 do 3 godine od pokretanja izvršenja do naplate, a da bi ukupni troškovi naplate iznosili (prema stanovištu 9 banaka, odnosno 52.9%) od 10% do 20% u odnosu na ukupan iznos potraživanja

- Banke su generalno veoma zainteresovane da uzmu učešće u daljim aktivnostima usmerenim na uspostavljanje efikasnog sistema izvršenja. Oblasti od najvećeg interesovanja (14 od 17 banaka) su: radionice, okrugli stolovi, seminari, i; treninzi i predavanja za zainteresovane strane (sudovi, izvršitelji, državni organi, privreda).